Làng gốm Bát Tràng: Dấu ấn cổ truyền giữa lòng Hà Nội

Lưu giữ nét văn hóa cổ xưa của Hà Nội

Làng gốm Bát Tràng nằm ở ven sông Hồng, thuộc huyện Gia Lâm ngoại thành Hà Nội. Cái tên Bát Tràng có nghĩa là “cái sân lớn”, và làng có lịch sử hình thành từ thời Lê. Đây là làng gốm lâu đời nổi tiếng nhất ở Việt Nam, cũng như là địa điểm mà du khách trong và ngoài nước không thể không một lần ghé thăm.

Làng gốm Bát Tràng là nơi lưu giữ nét văn hóa truyền đời của Hà Nội.

Trải qua bao thăng trầm của thời gian, Làng gốm Bát Tràng ngày nay là địa điểm du lịch rất hấp dẫn ở gần, thu hút nhiều người muốn tìm hiểu về kỹ nghệ làm gốm, cũng như mua về nhà những sản phẩm gốm xuất sắc nhất tại đây.

Theo sử sách ghi lại, Làng gốm Bát Tràng đã được hình thành vào khoảng thế kỷ 14 – 15. Dư địa chí của Nguyễn Trãi có ghi chép lại “Làng Bát Tràng làm đồ chén bát”, “Bát Tràng thuộc huyện Gia Lâm, Huê Cầu thuộc huyện Văn Giang. Hai làng này đều cung ứng đồ cống cho Trung Quốc là 70 bộ bát đĩa và 200 tấm vải thâm…”.

Nhắc đến làng nghề truyền thống lâu đời ở Việt Nam, không thể bỏ qua cái tên Làng gốm Bát Tràng.

Thông qua nhiều câu chuyện dân gian, có thể thấy Làng gốm Bát Tràng được hình thành trước khi ghi lại trong sử sách do 3 vị thái học sinh truyền lại. Trong gia phả của nhiều dòng họ ở Bát Tràng cũng có nhiều dấu ấn lịch sử của làng gốm như xuất hiện gốm sứ trong đời sống người dân với những họa tiết, hoa văn khác nhau. Điều này cũng đã được những nhà khảo cổ hiện đại xác nhận qua các dấu tích của các lớp đất nung và mảnh gốm tìm thấy được ở các vùng Thanh Hóa, Ninh Bình…

Làng gốm Bát Tràng chuyên sản xuất những loại gốm sứ đa dạng cả về chủng loại lẫn kiểu dáng. Điều thú vị nhất khi đến Bát Tràng là các bạn có thể trực tiếp ngắm nhìn các nghệ nhân làm ra những sản phẩm gốm đầy tinh tế hay được tự tay nặn những sản phẩm theo ý thích. Chính vì vậy, Làng gốm Bát Tràng được biết đến với các sản phẩm gốm sứ không chỉ được người tiêu dùng trong nước biết đến mà rất nhiều các thị trường lớn trên thế giới ưa chuộng.

Thu hút khách du lịch năm châu

Giữa thủ đô hoa lệ, Làng gốm Bát Tràng không chỉ nổi bật với sắc màu văn hóa truyền thống mà còn là địa điểm độc đáo thu hút khách du lịch. Đến với làng gốm, khách du lịch được thử sức làm một “nghệ nhân không chuyên” dưới sự hướng dẫn tận tình, tỉ mỉ của những người thợ lành nghề có kinh nghiệm lâu năm. Ngoài việc tự nặn một sản phẩm gốm đơn giản, người tham quan có nhu cầu còn được nung và tráng men theo “đúng chuẩn”, vẽ màu hoặc họa tiết trang trí theo ý muốn,... Không chỉ lan tỏa nét văn hóa độc đáo và đem đến trải nghiệm thú vị cho du khách, hoạt động này còn góp phần tăng nguồn thu cho Bát Tràng.

Với màu văn hóa truyền thống, Làng gốm Bát Tràng được đánh giá là địa điểm độc đáo thu hút khách du lịch.

Bên cạnh truyền thống làng nghề, xã Bát Tràng hiện có 9 di tích lịch sử, văn hóa, kiến trúc, 2 di tích cách mạng kháng chiến, 23 ngôi nhà cổ và 16 nhà thờ họ - là nơi lưu giữ nhiều nét văn hóa truyền thống của Bát Tràng xưa. Năm 2019, UBND TP.Hà Nội đã có quyết định công nhận Bát Tràng là Điểm du lịch của Thủ đô; Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận “Nghề truyền thống gốm làng Bát Tràng, xã Bát Tràng là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia”.

Bảo tàng gốm Bát Tràng được lấy cảm hứng từ những đường cong của đất làm gốm trên bàn xoay.

Ngoài ý tưởng tạo ra một triển lãm trưng bày các sản phẩm thủ công làng nghề và là nơi kết nối thủ công mỹ nghệ truyền thống, đây còn là nơi tôn vinh những người thợ làng nghề. Bảo tàng như một ngôi nhà truyền thống, nơi lưu giữ tất cả những giá trị văn hoá của Làng gốm Bát Tràng để du khách đến tham quan, chiêm ngưỡng, thưởng thức./.