TOP 50 Kỷ lục châu Á trong lĩnh vực ẩm thực của Việt Nam (P.15): Chả mực Hạ Long (Quảng Ninh) – Đậm đà tinh hoa biển cả

Sự xuất hiện của cả mực là vào khoảng những năm 1946 từ bàn tay tài hoa của cụ Tài Lễ - một đầu bếp làm việc trong nhà hàng nước ngoài thời kỳ Pháp thuộc. Bằng sự sáng tạo và khéo léo của mình, ông đã tạo ra món chả thơm ngon và được lưu truyền đến tận ngày nay.  Từ khi ra đời cho đến nay, món ăn này đã gắn liền với cuộc sống và ẩm thực của người dân Quảng Ninh. Người người ăn chả mực, nhà nhà ăn chả mực, nhưng người con xứ mỏ ăn chả mực mà khôn lớn trưởng thành. Rồi cùng với sự phát triển của ngành du lịch tại địa phương, chả mực Hạ Long đã được đưa tới nhiều du khách và những những tỉnh thành từ gần tới xa. 

Để chế biến được một món chả mực ngon, người Quảng Ninh đã trải qua rất nhiều lần thay đổi, cải tiến công thức. Mực được dùng làm chả phải được lựa chọn kỹ, là loại mực mai tươi sống, càng dày mình thì chả thành phẩm sẽ càng thơm ngon sần sật. Mực mai phải còn sống và tươi nguyên, trên thân những chấm nhỏ vẫn còn chuyển động, phần gan vàng, mắt đen. Ngoài ra các nguyên liệu khác cũng cần được lựa chọn thật kỹ lưỡng và được chế biến theo bí quyết riêng. Loại mực mai này chỉ có tại Hạ Long nên cũng chỉ ở đây mới có thể tạo nên được món ăn ngon đúng điệu. Người dân địa phương nói rằng chỉ có mực sống trong vùng biển Hạ Long mới có được sự ngọt thịt, dai ngon như vậy. Còn những vùng biển khác dù có ở đâu đi nữa thì chất lượng mực cũng không thể sánh bằng. Có lẽ đây chính là lý do mà chỉ có món chả mực Hạ Long lại đặc biệt nổi tiếng đến như vậy. 

Những con mực còn tươi sống sẽ được làm sạch kỹ lưỡng và loại bỏ chất nhầy. Sau đó cắt khúc từ 3-5 cm rồi cho vào cối giã bằng tay. Nếu chỉ nhìn sơ qua động tác vung chày lên xuống của người thạo việc, bạn sẽ nghĩ đây là một công việc tương đối nhẹ nhàng. Thể nhưng phải bắt tay làm thử, du khách mới biết được trải nghiệm giã mực bằng tay mệt và khó như thế nào. Sau khi giã được vài phút, mực sẽ bắt đầu nguyễn ra và sệt lại, kết dính dẻo đặc khiến việc vung chày nặng hơn, thế nên chỉ có những người thợ quen tay mới có thể đảm đương được công việc này.

Muốn miếng chả mực có hương vị thơm ngon và độ giòn nhất định thì chả phải được giã hoàn toàn bằng tay, nắm thành từng miếng vừa ăn rồi cho vào chiên trong chảo ngập dầu. Giã chả là bước tốn nhiều công sức và thời gian nhất, cũng là bí quyết riêng của người Hạ Long. Chỉ cần dùng máy xay mực thì hương vị đã hoàn toàn đổi khác, không còn cái thơm ngon như truyền thống món ăn này nữa.

Miếng chả Hạ Long khi chiên lên là sự hòa quyện giữa các yếu tố thị, vị giác. Miếng chả có vẻ ngoài vàng ươm, bên trong trắng mịn cùng với đó là vị ngọt, thơm nồng nàn, dai, mềm nhưng không bở.

Từ hiệu quả của Hành trình Tìm kiếm, Quảng bá Đặc sản và ẩm thực Việt Nam lần I vào năm 2012, năm 2013, Tổ chức Kỷ lục Việt Nam tiếp tục tiến hành đề cử đến Tổ chức Kỷ lục châu Á 10 món ăn đặc sản và 8 đặc sản quà tặng đặc sắc của Việt Nam. Vào ngày 12/11/2013, Chả mực Hạ Long đã chính thức được công nhận đạt giá trị Kỷ lục châu Á theo Bộ tiêu chí của Tổ chức Kỷ lục châu Á quy định.